Zapalenie oskrzeli to zakażenie układu oddechowego, objawiające się głównie kaszlem, suchym lub przebiegającym z odkrztuszaniem wydzieliny, któremu może towarzyszyć gorączka. Najczęstszą przyczyną choroby są wirusy, dlatego nie wymaga ona stosowania antybiotyków. W leczeniu zapalenia oskrzeli stosuje się leki i sposoby łagodzące uporczywe objawy. Jak leczyć ostre i przewlekłe zapalenie oskrzeli domowymi sposobami? Podpowiadamy!
Czym jest zapalenie oskrzeli? Rodzaje zapalenia oskrzeli
Zapalenie oskrzeli jest chorobą układu oddechowego, której głównym objawem jest uporczywy kaszel. Najczęściej ma charakter wirusowy, rzadziej bakteryjny. Do największej liczby zachorowań dochodzi głównie w okresie jesienno-zimowym. Choroba występuje częściej u dzieci i młodzieży niż dorosłych. W zależności od czasu jej trwania wyróżnia się następujące rodzaje zapalenie oskrzeli1,2:
- ostre zapalenie oskrzeli – trwa poniżej 3 tygodni i spowodowane jest zakażeniem wirusowym,
- podostre zapalenie oskrzeli – trwa od 3 do 8 tygodni i wynika z nadreaktywności oskrzeli po przebytym zakażeniu (przeziębieniu, grypie) albo jego przyczyną jest zakażenie krztuścem,
- przewlekłe zapalenie oskrzeli – trwa powyżej 8 tygodni, a jego przyczyną jest szkodliwy wpływ czynników środowiskowych, np. palenie papierosów lub wdychanie dymu papierosowego (bierne palenie) lub narażenie na inne czynniki, które mogą zanieczyścić drogi oddechowe.
Zapalenie oskrzeli – przyczyny. Co wywołuje ostre zapalenie oskrzeli?
Przyczyną zapalenia oskrzeli najczęściej są wirusy wywołujące różne infekcje, zwłaszcza przeziębienie i grypę, zarówno w przypadku dzieci, jak i dorosłych. Oznacza to, że przenosi się ono drogą kropelkową, a profilaktyka obejmuje unikanie kontaktów z chorymi i częste mycie rąk. Za rozwój choroby odpowiadają głównie wirusy takie jak wirus grypy A i B, wirus paragrypy, RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus – syncytialny wirus oddechowy), koronawirusy, adenowirusy i rynowirusy. Choroba jest bardzo rzadko powodowana przez bakterie (mniej niż 10% przypadków)1.
Najczęstsze objawy zapalenia oskrzeli
Zapalenie oskrzeli – objawy choroby to1:
- mokry kaszel z odkrztuszaniem śluzowej (białawej) lub ropnej (żółtej, rzadziej zielonkawej) wydzieliny,
- wysoka gorączka,
- ból w klatce piersiowej,
- świszczący oddech,
- duszność,
- złe samopoczucie,
- ból mięśni.
W przebiegu zapalenia oskrzeli po kilku dniach mogą wystąpić też objawy ze strony dolnego układu oddechowego1.
Pojawienie się powyższych symptomów może świadczyć o rozwoju zapalenia oskrzeli, dlatego należy udać się do lekarza, który przeprowadzi diagnostykę i dobierze odpowiednie leczenie.
Jak rozpoznaje się zapalenie oskrzeli? Diagnostyka
Najczęściej zapalenie oskrzeli diagnozowane jest na podstawie badania fizykalnego, nie ma konieczności wykonywania dodatkowych badań. Diagnostyka różnicowa zapalenia oskrzeli powinna jednak uwzględniać takie choroby jak1,2:
- przeziębienie,
- zapalenie płuc,
- zaostrzenie astmy,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
- wady układu oddechowego.
Jeśli więc lekarz zauważy taką potrzebę, może skierować pacjenta na badanie RTG klatki piersiowej, np. w celu wykluczenia zapalenia płuc.
Zapalenie oskrzeli – leczenie i domowe sposoby
Podstawowe zalecenie w zakresie leczenia zapalenia oskrzeli to pozostać w domu i jak najwięcej odpoczywać. W pomieszczeniach powinno się utrzymywać umiarkowaną temperaturę ok. 20 °C dodatkowo należy często wietrzyć w ciągu dnia i dbać o odpowiednią wilgotność powietrza. Pozostałe domowe metody leczenia zapalenia oskrzeli u dzieci i dorosłych obejmują1:
- stosowanie leków łagodzących objawy o przeciwbólowym i przeciwzapalnym działaniu, ułatwiających odkrztuszanie,
- dbanie o właściwie zbilansowaną i zróżnicowaną dietę oraz dostarczenie odpowiedniej porcji witaminy D,
- zadbanie o odpowiednie nawodnienie w razie gorączki,
- unikanie czynników drażniących (zimnego powietrza, alergenów i zanieczyszczeń).
Ogólne objawy choroby powinny zacząć ustępować w ciągu kilku dni. Zapalenie oskrzeli rzadko powoduje powikłania, a jeśli już, to jednym z najczęstszych jest uporczywy kaszel. Jeśli po zapaleniu oskrzeli kaszel utrzymuje się przez kilka tygodni, wskazana jest kontrola u lekarza.
Bibliografia:
- Mejza F., Zapalenie oskrzeli: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/68742,zapalenie-oskrzeli (dostęp: 2022.10.31.)).
- Kuś J., Mejza F., Ostre zapalenie oskrzeli, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.5 (dostęp: 2022.10.31.)).
Na zlecenie marki Deflegmin
